Họp báo công bố Quyết định hạ lãi suất của NHNN

Mở đầu buổi họp báo, bà Nguyễn Thị Hồng - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ đã thông báo việc điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành của NHNN và lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam của tổ chức, cá nhân tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, cụ thể:

Tại Quyết định số 693/QĐ-NHNN, NHNN đã quyết định giảm lãi suất tái cấp vốn từ 14%/năm xuống 13%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng từ 15%/năm xuống 14%/năm, lãi suất tái chiết khấu từ 12%/năm xuống 11%/năm.

Tại Thông tư số 08/2012/TT-NHNN, NHNN quyết định giảm lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 5%/năm xuống 4%/năm, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng trở lên giảm từ 13%/năm xuống 12%/năm; riêng Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở ấn định mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi kỳ hạn từ 1 tháng trở lên giảm từ 13,5%/năm xuống 12,5%/năm.

Bà Nguyễn Thị Hồng cũng thông báo việc NHNN đã ban hành văn bản số 2056/NHNN-CSTT, trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp về hoạt động tín dụng theo nội dung Chỉ thị số 01/CT-NHNN ngày 13/02/2012. Đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn của dự án, phương án sản xuất - kinh doanh có hiệu quả, phù hợp với khả năng huy động vốn và chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng tối đa theo quy định của NHNN; ưu tiên vốn tín dụng phục vụ các lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, sản xuất hàng xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa, sử dụng nhiều lao động, các dự án hiệu quả; Đồng thời, kiểm soát tỷ trọng dư nợ cho vay đối với lĩnh vực không khuyến khích không vượt quá 16% tổng dư nợ cho vay.

Thông tin với các phóng viên báo chí, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết diễn biến kinh tế vĩ mô từ đầu năm đến nay có nhiều tín hiệu tích cực, với sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước và toàn dân đã kiềm chế được đà tăng của lạm phát, tạo điều kiện thuận lợi cho việc  thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2012 ở mức dưới 10% là khả thi. Cùng với đó, tình hình kinh tế thế giới cũng có những chuyển biến hết sức tích cực, nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới đã bắt đầu khởi sắc. Với tình hình trong và ngoài nước có nhiều thuận lợi là điều kiện để đề ra  phương hướng kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, bảo đảm tăng trưởng của nền kinh tế ở mức hợp lý (khoảng 6%).

Trên cơ sở diễn biến của kinh tế vĩ mô, NHNN thấy đã đủ điều kiện và  quyết định giảm các mức lãi suất chủ đạo thêm 1%/năm. Việc giảm lãi suất lần này là nằm trong dự kiến của NHNN là mỗi quý giảm lãi suất xuống 1%/năm và việc giảm lãi suất vào đầu quý, giữa quý hay cuối quý là vấn đề kỹ thuật của NHNN trên cơ sở căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội cả trong nước và thế giới. Tuy nhiên, việc giảm lãi suất cũng cần phải thận trọng bởi các nhân tố tác động làm lạm phát có thể tăng trở lại là vẫn còn.

Thống đốc NHNN khẳng định tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng từ đầu năm đến nay đã được cải thiện tích cực, thể hiện qua chênh lệch giữa nguồn vốn và sử dụng vốn là khoảng 130 ngàn tỷ đồng, tiền gửi của các tổ chức tín dụng tại NHNN cao hơn mức phải dự trữ bắt buộc, phát hành trái phiếu chính phủ đạt trên 30 ngàn tỷ đồng, từ giữa tháng 3 NHNN phát hành tín phiếu được khoảng 45 ngàn tỷ đồng, lãi suất liên ngân hàng hiện ổn định và đứng ở mức thấp; so với cuối quý 4/2011 lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã giảm khoảng 4%. Như vậy, tính thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng được cải thiện và tốc độ tăng của lạm phát đã giảm xuống là điều kiện thuận lợi để NHNN quyết định giảm lãi suất.

Trên thực tế, từ đầu năm đến nay, nhiều tổ chức tín dụng, nhất là các ngân hàng lớn đã công bố và niêm yết lãi suất huy động khác nhau đối với các kỳ hạn khác nhau và giảm lãi suất cho vay từ 2-3%/năm. Trong đó, lãi suất cho vay đối với nông nghiệp, nông thôn ở mức khoảng từ 14-16%/năm, cho vay sản xuất khác từ 15-19%/năm và chỉ có lãi suất cho vay trong các lĩnh vực không khuyến khích là còn ở mức cao.

Đến nay, tăng trưởng tín dụng đã bắt đầu tăng trưởng trở lại (tháng 1 giảm 2%, tháng 2 giảm 0,07%, tháng 3 tăng 1%). Nếu loại bỏ yếu tố tăng trưởng tín dụng ảo cuối năm 2011 thì mức tăng trưởng tín dụng của quý I/2012 có giảm nhưng mức độ không lớn. Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho rằng, nếu từ nay đến cuối năm nếu duy trì tăng trưởng tín dụng khoảng 1-2%/tháng thì cuối năm sẽ đạt mức tăng trưởng 15-17% và mức tăng trưởng tín dụng này sẽ bảo đảm tạo điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng của nền kinh tế trong năm 2012 đạt được mục tiêu đề ra.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết NHNN đã mở rộng đối tượng cho vay đối với các lĩnh vực không khuyến khích cho vay như lĩnh vực bất động sản và tiêu dùng. Trong đó, cho vay tiêu dùng đã mở gần hết, chỉ trừ cho vay tiêu dùng ở thị trường nước ngoài, còn cho vay tiêu dùng trong nước đã được loại khỏi danh sách không khuyến khích cho vay. Đối với lĩnh vực đầu tư, kinh doanh bất động sản, NHNN sẽ từng bước mở dần và lần này đã   đưa nhiều đối tượng cho vay ra khỏi danh sách không khuyến khích cho vay. Riêng với tín dụng đầu tư kinh doanh chứng khoán, chủ trương của Chính phủ và NHNN là vẫn không khuyến khích bởi  vốn của ngân hàng là ngắn hạn nên phải hạn chế cho vay đầu tư vào chứng khoán (là kênh huy động vốn trung và dài hạn). Mặt khác, Thống đốc dự tính rằng cùng với việc  xử lý tốt các vấn đề của nền kinh tế thì thị trường chứng khoán sẽ phát triển bền vững mà không cần dựa vào nguồn vốn của hệ thống ngân hàng cho thị trường này.

Trả lời các câu hỏi của phóng viên báo chí, về vấn đề cho vay đối với  lĩnh vực bất động sản Thống đốc NHNN cho biết dư nợ cho vay lĩnh vực bất động sản hiện chiếm khoảng 10% tổng dư nợ của toàn hệ thống nhưng bất động sản được sử dụng để đảm bảo cho khoản vay là khá lớn. Nay NHNN tháo gỡ dần khó khăn trong cho vay đối với lĩnh vực này, đặc biệt là khó khăn trong xây dựng nhà để ở nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân và với việc giá nhà đã có sự cải thiện, người dân đã có thể tiếp cận và sở hữu được nhà ở nên có thể giải phóng được số  nhà ở đang tồn đọng chưa bán được. Khó khăn về vốn trong lĩnh vực bất động sản được tháo gỡ sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn cho nhiều ngành sản xuất khác như: Sản xuất sắt, thép, xi măng, tạo thêm nhiều việc làm, ngoài ra sẽ góp phần giảm nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng.

Liên quan đến tín dụng ở lĩnh vực không khuyến khích, theo Thống đốc NHNN  tỷ trọng thực tế đã giảm khá nhanh trong thời gian qua. Đến cuối tháng 12/2011, tỷ trọng chỉ trên 11% và đến hết 31/3/2012 chỉ còn khoảng 10%. Điều này cho thấy các tổ chức tín dụng đã tập trung hơn vốn cho các lĩnh vực sản xuất kinh doanh trực tiếp. 

Về hiện tượng nợ xấu trong ngân hàng từ đầu năm đến nay có chiều hướng tăng lên, Theo Thống đốc, NHNN sẽ sử dụng các giải pháp để giảm dần nợ xấu. Trong đó, yêu cầu các ngân hàng thương mại chủ động cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp, tiếp tục xem xét cho vay mới đối với các nhu cầu vốn vay có hiệu quả, từ đó giúp đỡ doanh nghiệp giảm bớt khó khăn, đẩy mạnh sản xuất và kinh doanh, đảm bảo khả năng trả nợ, giảm nợ xấu.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho rằng việc quy định trần lãi suất huy động hiện nay là biện pháp hành chính nên sẽ tìm cách để tháo bỏ dần và thay vào đó là sử dụng các biện pháp kinh tế. Tuy nhiên, trong giai đoạn trước mắt, trần lãi suất vẫn được sử dụng. Thống đốc NHNN khuyến khích các ngân hàng tự giám sát lẫn nhau trong việc thực hiện quy định về trần lãi suất huy động, đồng thời NHNN sẽ xử lý nghiêm đối với vụ việc lách trần lãi suất huy động của  tổ chức tín dụng khi bị phát hiện.

Về hiện tượng doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn tín dụng Ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định, đối với các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, có dự án khả thi thì các doanh nghiệp này đều có thể vay được vốn ngân hàng với lãi suất ở mức hợp lý. Việc các ngân hàng thương mại tham gia trực tiếp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cơ cấu lại nợ cũ, mở rộng cho vay tiêu dùng, bất động sản,  kết hợp với việc giảm lãi suất sẽ là tạo điều kiện để các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, để thuận lợi tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng thì doanh nghiệp cần phải nâng cao khả năng hấp thụ nguồn vốn này. Thống đốc NHNN cũng khuyến cáo các ngân hàng thương mại không nên cho vay đối với các doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả và vay vốn bằng “mọi giá” (lãi suất cao cũng đồng ý vay).

Đối với việc triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu hệ thống Ngân hàng, NHNN sẽ sử dụng các công cụ, các mô hình trên thế giới đã áp dụng, trong đó có thể sử dụng cả mô hình tiếp quản tạm thời (chỉ định ngân hàng tiếp nhận) đối với ngân hàng cần sáp nhập, hợp nhất; tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng chủ động tìm giải pháp khắc phục. Khi triển khai đối với  từng ngân hàng thương mại, NHNN sẽ có thông báo cụ thể sau.

 Theo Ngan hang Nha nuoc