Xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc: Doanh nghiệp còn nhiều khó khăn

Doanh nghiệp tư nhân Xuân Thép, xã Lương Điền (Cẩm Giàng) hiện đang xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc hơn 2.000 sản phẩm thủ công mỹ nghệ mỗi tháng. Trong 6 tháng đầu năm nay, công ty đạt giá trị hàng xuất khẩu hơn 6 tỷ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Giám đốc doanh nghiệp Vũ Xuân Thép cho biết: "Trung Quốc là một thị trường tiềm năng cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Hầu hết các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của chúng tôi hiện nay xuất khẩu sang các tỉnh giáp biên như Vân Nam, Quảng Tây".

Hiện nay, các sản phẩm chủ yếu của tỉnh ta xuất khẩu sang Trung Quốc là cải bắp, ớt, vải thiều, bánh đậu xanh, đồ gỗ mỹ nghệ Đông Giao... Những năm gần đây, các sản phẩm của tỉnh ta khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc được hưởng các ưu đãi lớn thông qua chương trình hợp tác ASEAN - Trung Quốc, hiệp định chống buôn lậu… Qua khảo sát của Trung tâm Xúc tiến thương mại Hải Dương, nhiều sản phẩm xuất khẩu của tỉnh ta có ưu thế vượt trội về giá bán so với các sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc. Cải bắp, ớt ngọt, cà chua, vải thiều sấy khô, long nhãn, bánh đậu xanh của tỉnh ta hiện có giá thấp hơn từ 10-15% so với các sản phẩm của Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc xuất khẩu hàng hóa của tỉnh ta sang thị trường Trung Quốc cũng gặp không ít khó khăn. Vì phải xuất khẩu sang Trung Quốc bằng con đường tiểu ngạch nên các doanh nghiệp thường bị tư thương Trung Quốc ép giá. Không những vậy, việc thanh toán qua hệ thống ngân hàng Trung Quốc thường diễn ra chậm trễ, cộng với việc các sản phẩm mang thương hiệu Hải Dương bị làm giả, làm nhái quá nhiều tại các khu vực cửa khẩu, đã ảnh hưởng không nhỏ tới sức cạnh tranh của nhiều sản phẩm. Bên cạnh đó, hình thức bao bì, nhãn mác sản phẩm chưa tốt cũng gây nhiều bất lợi cho sản phẩm của Hải Dương. Công ty CP Bánh đậu xanh Quê Hương gặp nhiều khó khăn khi phải cạnh tranh với các sản phẩm bánh, kẹo của Trung Quốc do sản phẩm của họ phong phú về chủng loại, giá lại rẻ hơn. Để tạo sức cạnh tranh, Quê Hương đã tạo ra các loại bánh đậu xanh dành cho người ăn kiêng và các loại bánh có hương vị độc đáo khác như bánh đậu xanh hương sôcôla, hương dừa... Đối với sản phẩm vải thiều sấy khô, các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam, Vân Nam, Tứ Xuyên, Phúc Kiến (Trung Quốc) có vải thiều, thời điểm thu hoạch lại trùng với tỉnh ta nên sản phẩm này bị cạnh tranh mạnh. Năng lực bảo quản và chế biến vải thiều và các loại rau, củ, quả của tỉnh ta còn yếu, công tác vệ sinh kiểm dịch tiến hành chậm, không đồng bộ, giá thành xuất khẩu lại cao... Những năm gần đây gặp phải sự cạnh tranh của các sản phẩm vải Phúc Kiến, Vân Nam, Quảng Đông sấy khô nên nhiều cơ sở chuyên sấy vải ở tỉnh ta phải đóng cửa, bán máy móc và chuyển sang ngành nghề kinh doanh mới.

Giải pháp nào để doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc hiệu quả? Ông Mai Xuân Hội, Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết: Trên địa bàn tỉnh hiện có gần 100 doanh nghiệp xuất khẩu hàng hoá sang Trung Quốc. 6 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch xuất khẩu sang nước này ước đạt gần 300 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Năm 2009, đoàn công tác của Sở Công thương đã thực hiện chuyến đi khảo sát thực tế tại thị trường Trung Quốc. Qua khảo sát cho thấy, tiềm năng tiêu thụ các sản phẩm của Hải Dương tại thị trường này rất lớn. Để tăng cường nguồn lực xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp tỉnh ta cần phải làm tốt việc lựa chọn nguồn nguyên liệu, bảo đảm các chỉ tiêu kiểm dịch cho hàng hóa xuất khẩu. Hiện nay, xuất khẩu nông sản ở tỉnh ta vẫn trong tình trạng mạnh ai nấy làm, không có sự liên kết, phối hợp đồng bộ nên dẫn tới các sản phẩm của tỉnh ta cạnh tranh với nhau ngay trên thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, cần nâng cao vai trò của các hiệp hội ngành nghề để tìm tiếng nói chung trong sản xuất và kinh doanh. Sở Công thương sẽ thiết lập kênh thông tin kết nối với thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc bảo đảm cung cấp những thông tin thị trường kịp thời cho các doanh nghiệp trong tỉnh chủ động nguồn hàng xuất khẩu... Đối với sản phẩm bánh đậu xanh, do đã có ưu thế cạnh tranh, chiếm thị phần lớn và ổn định từ Trung Quốc nên cần tìm hướng xuất khẩu theo con đường chính ngạch để tránh bị ép giá, gây thiệt thòi và giảm doanh thu của các doanh nghiệp xuất khẩu. Về lâu dài, các doanh nghiệp cần tích cực tham gia các khóa học về xúc tiến thương mại với các đối tác nước ngoài, nâng cao nghiệp vụ thương mại để đáp ứng yêu cầu của thị trường Trung Quốc.

LAN ANH